Je werkgever heeft je een vaststellingsovereenkomst aangeboden. Wat nu? Dit kan voor de nodige spanning en onzekerheid zorgen. In deze blog lees je wat zo’n overeenkomst inhoudt, welke eerste stappen je het beste kunt nemen, welke valkuilen je moet vermijden en waarom het verstandig is om juridisch advies in te schakelen.

Wat is een vaststellingsovereenkomst?

Een vaststellingsovereenkomst – ook wel beëindigingsovereenkomst genoemd – is een schriftelijke afspraak tussen jou en je werkgever om je arbeidscontract met wederzijds goedvinden te beëindigen. Hierin staan de voorwaarden van je ontslag: de einddatum van je dienstverband, een eventuele ontslagvergoeding (transitievergoeding of andere vergoeding), de afhandeling van openstaande vakantiedagen, etc. Door te ondertekenen spreken beide partijen bindend af onder welke condities het dienstverband stopt.

Je bent niet verplicht een vaststellingsovereenkomst te accepteren. Het is een voorstel van de werkgever om ontslag te regelen zonder procedure via UWV of rechter. Werkgevers kiezen hier vaak voor bij bijvoorbeeld een reorganisatie of arbeidsconflict. Als werknemer mag je het voorstel rustig bekijken, erover onderhandelen (zie ook onze blog “Onderhandelen over je vaststellingsovereenkomst: Haal het maximale eruit!”) of weigeren als het niet redelijk is.

Een goed opgestelde VSO zorgt ervoor dat je na ontslag recht behoudt op een WW-uitkering. Daarom staat er meestal in dat het ontslag op initiatief van de werkgever plaatsvindt, zonder dringende reden en zonder jouw schuld. Ook wordt vaak de opzegtermijn gerespecteerd en een neutrale ontslagreden (“ontslag met wederzijds goedvinden”) opgenomen. Niet elke VSO is meteen WW-vriendelijk of voordelig voor jou – des te belangrijker om niet te haasten en alles goed te controleren.

Eerste stappen na ontvangst van een VSO

1. Neem de tijd en teken niet direct. Hoe opgelucht of overdonderd je ook bent, zet niet meteen je handtekening onder de vaststellingsovereenkomst. Lees eerst alles rustig door en laat het bezinken. Geef bij je werkgever aan dat je het voorstel mee naar huis neemt om in alle rust te bekijken. Bedenktijd vragen is heel normaal. Je hebt zelfs wettelijk 14 dagen bedenktijd ná ondertekening om de overeenkomst te ontbinden – nog een reden om niet te snel te tekenen.

Laat je ook niet opjagen door een strakke deadline. Soms zet een werkgever in het voorstel dat je binnen enkele dagen moet reageren, maar dat verplicht je tot niets. Zolang je niet tekent, blijf je in dienst en houd je je salaris en rechten. Laat dus weten dat je de overeenkomst eerst goed wilt (laten) controleren, en neem de tijd die je nodig hebt.

2. Bekijk het voorstel kritisch en noteer aandachtspunten. Doe een eerste scan van de vaststellingsovereenkomst en let vooral op:

  • Einddatum: Klopt de voorgestelde einddatum en is de normale opzegtermijn gevolgd? Als de opzegtermijn niet in acht is genomen, kan je WW-uitkering later ingaan dan verwacht.
  • Ontslagvergoeding: Staat er een ontslagvergoeding in het voorstel en zo ja, hoeveel? Controleer of dit bedrag ten minste in de buurt komt van de wettelijke transitievergoeding waar je recht op zou hebben. Geen vergoeding genoemd? Dan is dat een belangrijk bespreekpunt.
  • WW-vriendelijkheid: Check de formuleringen die van invloed zijn op je WW-recht. Er mag bijvoorbeeld niet staan dat jij ontslag neemt of dat er een dringende reden aan jouw kant is. Idealiter vermeldt de VSO expliciet dat het ontslag op initiatief van de werkgever gebeurt zonder verwijtbaar handelen van jouw kant, zodat je WW-recht behouden blijft.
  • Overige zaken: Staat alles wat je nog tegoed hebt erin? Denk aan vakantiegeld, openstaande vakantiedagen, bonussen en het inleveren van bedrijfsmiddelen (bijv. een leaseauto of laptop). Al dit soort zaken moeten duidelijk in de overeenkomst geregeld zijn.
  • Concurrentie- en relatiebeding: Als je een concurrentie- of relatiebeding hebt, kijk of de VSO daar iets over zegt. Zo niet, dan blijft het beding geldig. Je kunt eventueel voorstellen dit (gedeeltelijk) te laten vervallen, zodat het je kansen op een nieuwe baan niet hindert.

Kom je er bij deze check niet uit? Schakel dan professionele hulp in voor een volledige beoordeling (zie verderop).

VSO valkuilen vermijden: Wat niet te doen

  • Te snel of onder druk tekenen: Door emoties of tijdsdruk kun je geneigd zijn om snel akkoord te gaan. Dat is gevaarlijk, omdat je zo met ongunstige voorwaarden kunt instemmen of rechten misloopt. Ook als je werkgever aangeeft dat het aanbod “niet onderhandelbaar” is of snel moet worden getekend, heb jij recht op voldoende bedenktijd. Laat je niet opjagen.
  • Onbezonnen zelf onderhandelen: Dien niet zomaar eigen eisen of een tegenvoorstel in zonder advies. Onrealistische voorstellen kunnen ervoor zorgen dat de werkgever het aanbod intrekt. Bereid onderhandelingen goed voor of laat dit over aan een deskundige (zie onze blog “Onderhandelen over je vaststellingsovereenkomst: Haal het maximale eruit!” voor slimme strategieën).
  • Tekenen terwijl je ziek bent: Ben je ziek gemeld? Wees dan extra voorzichtig. Als je tijdens ziekte akkoord gaat met een VSO, kan het UWV een WW-uitkering weigeren (je wordt gezien als vrijwillig uit dienst tijdens ziekte). Ook stopt je loondoorbetaling of Ziektewet-uitkering meestal. Ga dus bij ziekte niet akkoord met een vaststellingsovereenkomst zonder gedegen advies.
  • Instemmen bij een tijdelijk contract: Heb je een tijdelijk contract dat nog niet is afgelopen? Als daarin géén tussentijds opzegbeding staat, kan een VSO betekenen dat je pas vanaf de oorspronkelijke einddatum van je contract WW krijgt. Je zit dan mogelijk maanden zonder inkomen. Laat je in zo’n situatie zeker adviseren voordat je instemt.

Waarom juridisch advies inwinnen?

Een vaststellingsovereenkomst is een juridisch document met grote gevolgen voor jouw toekomst. Het is dus verstandig om juridisch advies in te winnen voordat je tekent. Een gespecialiseerde arbeidsrechtjurist of advocaat kan jouw VSO beoordelen en je wijzen op zaken die je zelf over het hoofd ziet. Bijvoorbeeld:

  • Controleren of alle afspraken kloppen en of je krijgt waar je recht op hebt (o.a. opzegtermijn en vergoeding).
  • Checken of de tekst WW-proof is, zodat je uitkeringsrechten niet in gevaar komen.
  • Nadelige of onduidelijke clausules signaleren en voorstellen om die te verbeteren.
  • Helpen bij het onderhandelen voor betere voorwaarden, op basis van ervaring en zonder de relatie met je werkgever te schaden.
  • Uitleggen wat de juridische gevolgen van elk onderdeel zijn, zodat jij precies weet waarvoor je tekent.

Bovendien vergoedt de werkgever in veel gevallen (een deel van) de kosten van zo’n adviseur. Vaak is in de VSO een budget opgenomen (bijvoorbeeld €500 tot €1000) voor juridische bijstand. Maak daar gebruik van: goede juridische ondersteuning verdient zich terug in een beter resultaat en gemoedsrust.

Laat je vaststellingsovereenkomst altijd controleren

Een vaststellingsovereenkomst ontvangen is ingrijpend, maar met de juiste aanpak zorg je dat je met een goede regeling vertrekt. Blijf rustig, teken niet halsoverkop en controleer het voorstel zorgvuldig op de belangrijkste punten. Laat je niet opjagen en maak geen onverstandige keuzes. Laat idealiter je VSO controleren door een expert – zo weet je zeker dat alles klopt en dat je niets misloopt.

Onthoud dat je mag onderhandelen en dat je er niet alleen voor staat. In onze volgende blog “Onderhandelen over je vaststellingsovereenkomst: Haal het maximale eruit!” geven we tips om meer uit je VSO te halen. Ben je directeur of bestuurder? Lees dan ook “Vaststellingsovereenkomst als directeur: Waar moet je extra op letten?” voor de aandachtspunten in jouw situatie.

Heb je vragen of twijfel je over jouw vaststellingsovereenkomst? Schakel tijdig een arbeidsrechtspecialist in. Zo bescherm je je rechten en kun je met een gerust hart de volgende stap zetten.