Dit moet je weten over de vaststellingsovereenkomst als directeur

Als directeur (statutair bestuurder) te horen krijgen dat je plaats moet maken, is dat een ingrijpende gebeurtenis. Vaak wordt ook aan directeuren een vaststellingsovereenkomst aangeboden om het dienstverband in onderling overleg te beëindigen. Hoewel veel algemene tips hetzelfde zijn als voor werknemers, zijn er voor directeuren specifieke extra aandachtspunten. We lopen de belangrijkste door: de juridische bijzonderheden, je reputatie, het concurrentiebeding en de financiële afwikkeling.

(Tip: Veel algemene tips over vaststellingsovereenkomsten – zoals het niet direct tekenen en goed onderhandelen – vind je in onze eerdere blogs “Vaststellingsovereenkomst ontvangen? Dit zijn je eerste stappen!” en “Onderhandelen over je vaststellingsovereenkomst: Haal het maximale eruit!”. In dit artikel focussen we op de aanvullingen voor directeuren.)

Juridische valkuilen voor directeuren

Als statutair bestuurder heb je een dubbele rol: je bent werknemer én onderdeel van het bestuur van de vennootschap. Bij een vaststellingsovereenkomst moet je daarom op extra juridische punten letten:

• Formeel ontslagbesluit: Naast de VSO (die je arbeidsovereenkomst beëindigt) moet ook officieel besloten worden dat je stopt als statutair directeur. Meestal doet de aandeelhoudersvergadering of Raad van Commissarissen dit. Zorg dat duidelijk is dat zo’n besluit wordt genomen en dat het aansluit op de datum in de VSO. Leg vast dat het ontslag op initiatief van de vennootschap gebeurt (niet een vrijwillig opstappen van jouw kant) – dat is belangrijk voor je WW-recht.
• Ontslagbescherming: Een statutair directeur kan eenvoudiger ontslagen worden dan een gewone werknemer: een aandeelhoudersbesluit volstaat meestal, zonder procedure. De keerzijde is dat je niet kunt afdwingen om te blijven; een rechter kan je niet terug in functie plaatsen, hooguit een extra vergoeding toekennen. Laat je dus niet afschrikken door “dan ontslaan we je wel” – dat kan inderdaad, maar juist daarom is een goede vertrekregeling in de VSO voor jou cruciaal.
• Aansprakelijkheid & kwijting: Voorkom dat na je vertrek nog claims opduiken over jouw bestuursperiode. Zorg dat de VSO een finale kwijting bevat zodat jij en de werkgever geen verdere vorderingen op elkaar hebben. Probeer daarnaast een vrijwaring te krijgen voor eventuele aanspraken omtrent je bestuurdershandelen (uitgezonderd natuurlijk fraude of opzet). Vaak verleent de aandeelhoudersvergadering bij jouw ontslag decharge (kwijting) voor je bestuur; controleer of dat gebeurt, want dat beschermt je tegen interne aansprakelijkheidsclaims.
• Bijzondere situaties: Ben je ziek op het moment van ontslag? Wees dan extra voorzichtig en teken niet zomaar een VSO terwijl je ziek thuis zit, zonder advies. Draag je meerdere “petten” (bijvoorbeeld je bent ook aandeelhouder of je werkt via een management-BV)? Dan moet de beëindiging van elke rol apart geregeld worden. Laat in de VSO duidelijk vastleggen welke functies of contracten het betreft om misverstanden te voorkomen.

Positie en reputatie: zorgvuldig afscheid

Voor een directeur is de manier waarop je afscheid neemt minstens zo belangrijk als de juridische afhandeling. Je hebt een voorbeeldfunctie en wilt schade aan je goede naam voorkomen. Let daarom op het volgende:

• Communicatie over vertrek: Maak samen met de werkgever een zorgvuldig persbericht of interne mededeling. Gebruik bij voorkeur neutrale formuleringen (“in goed overleg besloten te vertrekken”, “draagt taken over en richt zich op nieuwe uitdagingen”) in plaats van negatieve redenen. Zo bescherm je je reputatie.
• Referenties en netwerk: Voor toekomstige functies is het belangrijk dat je netjes bent vertrokken. Vraag om een positieve schriftelijke referentie van de Raad van Commissarissen of het bestuur. Spreek ook af dat men bij navraag (bijvoorbeeld door headhunters of commissarissen van een nieuw bedrijf) een positief of op z’n minst neutraal geluid laat horen over jouw vertrek. Zo houd je toekomstige kansen open.
• Geheimhouding en imago: Zorg dat de VSO een wederzijdse geheimhoudingsplicht bevat over vertrouwelijke informatie. Laat ook opnemen dat geen van beide partijen de ander zwart zal maken (non-disparagement clausule). Hiermee voorkom je dat nare verhalen over jou de ronde gaan (en vice versa), wat je imago intact houdt.

Concurrentie- en relatiebeding

Als directeur heb je vrijwel zeker een concurrentiebeding en mogelijk ook een relatiebeding in je contract. Deze kunnen je na vertrek flink beperken in je mogelijkheden. Het is essentieel om hierover duidelijke afspraken te maken in de vaststellingsovereenkomst:

• Beding beperken of schrappen: Onderzoek welke beperkingen precies gelden (looptijd, regio, type functies). Probeer af te spreken dat het concurrentie- en relatiebeding vervalt of minder streng wordt. Lukt het niet om het volledig te schrappen, onderhandel dan over beperkingen: verkort de duur of het gebied, of sluit bepaalde functies/bedrijven uit van het beding. Hoe specifieker en korter het beding, hoe beter voor jou.
• Compensatie bij beperking: Blijft (een deel van) het beding toch van kracht, vraag dan om een vergoeding voor die periode. Voor werknemers is zo’n vergoeding niet standaard, maar gezien jouw positie en de impact op je loopbaan is het redelijk om compensatie te krijgen als je door het beding een tijd niet voluit kunt werken. Maak ook het relatiebeding zo beperkt mogelijk (bijvoorbeeld alleen voor klanten met wie je de laatste periode contact had) om je kansen niet onnodig te hinderen.

Leg alle afspraken rondom het concurrentie- en relatiebeding duidelijk vast in de VSO. Dan weet je precies waar je aan toe bent en voorkom je problemen achteraf.

Beëindigingsvergoeding en financiële aandachtspunten

Bij directeuren spelen vaak hogere bedragen en extra regelingen mee. Besteed daarom aandacht aan het volgende:

• Transitievergoeding: Ook als directeur heb je recht op de wettelijke transitievergoeding (tenzij er sprake is van ernstig verwijtbaar handelen van jouw kant). Zorg dat de VSO minstens deze vergoeding toekent. Had je in je arbeidsovereenkomst al een specifieke ontslagvergoeding (een “golden parachute”)? Dan moet die uiteraard worden gehonoreerd.
• Extra severance: Afhankelijk van de situatie kun je proberen een hogere vergoeding te bedingen dan het wettelijke minimum. Bijvoorbeeld bij een langdurig dienstverband of als er geen duidelijke ontslaggrond is. Let op: voor topfunctionarissen in de (semi-)publieke sector gelden maximumgrenzen (WNT), dus houd rekening met eventuele wettelijke limieten.
• Bonussen en aandelen: Maak afspraken over openstaande bonussen en eventuele aandelen(optie)regelingen. Als je over het lopende jaar nog recht op een bonus zou hebben, spreek af dat je die (pro rata) uitbetaald krijgt, ook al vertrek je voor het einde van het jaar. Check of er aandelen of opties waren die binnenkort zouden vrijkomen; als je die door het ontslag misloopt, kun je vragen om compensatie.
• Secundaire voorwaarden: Denk aan zaken als een leaseauto, pensioen en verzekeringen. Leg vast wat daarmee gebeurt. Misschien mag je de auto nog enkele maanden blijven gebruiken of tegen vergoeding overnemen. Controleer ook of een bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering voor jouw bestuursperiode blijft doorlopen of in ieder geval niet per direct vervalt.

Succesvol onderhandelen: VSO-strategie voor directeuren

Een vaststellingsovereenkomst voor een directeur vereist maatwerk. Naast de gebruikelijke aandachtspunten zijn er extra zaken die in orde moeten zijn: van het juiste ontslagbesluit en een vrijwaring voor aansprakelijkheden, tot het bewaken van je reputatie en het omgaan met concurrentiebedingen. Neem de tijd om alle details zorgvuldig te controleren en onderhandel waar nodig over aanpassingen.

Als directeur sta je er niet alleen voor: juridisch advies inwinnen is eigenlijk onmisbaar in zo’n situatie. De stakes zijn hoog en de materie complex. Een arbeidsrechtspecialist met ervaring in bestuurderszaken kan je helpen om valkuilen te ontwijken en ervoor zorgen dat je met een gerust hart én een rechtvaardige regeling kunt vertrekken.

Kortom, zorg dat het afscheid netjes en fair verloopt. Met de juiste afspraken in de VSO bescherm je zowel je financiële positie als je goede naam.