De coronacrisis eist z’n tol. Twee weken geleden heeft de rechtbank Overijssel maar liefst twee horecabedrijven op eigen verzoek failliet verklaard, en dat terwijl de rechtbanken voor het grootste gedeelte op slot zijn gegaan. De desbetreffende bedrijven konden het hoofd niet langer boven water houden en noemden de coronacrisis de grootste boosdoener. Indien de zogenoemde intelligente lockdown lang blijft duren, vermoeden wij dat dit niet lang de enige faillissementen van horecabedrijven zullen zijn. De grootste kostenposten zijn voor veel ondernemers de huur- en loonkosten. Veel horecabedrijven hebben werknemers met min-max contracten, oproepcontracten of arbeidscontracten van een bepaald aantal uren per week. In welke mate biedt de overheid compensatie en welke voorwaarden zijn hier aan verbonden?

Loonkosten voor welke werknemers?

Arbeidsrechtadvocaten procederen veel voor werknemers in loonvorderingen op grond van gemaakte meeruren in een bepaalde periode. Op grond van een rechtsvermoeden van arbeidsomvang, geldt in de gevallen van de oproepcontracten dat werknemers aanspraak kunnen maken op de uren die zij gemiddeld de afgelopen drie maanden hebben gewerkt. Dit geldt alleen voor de medewerkers die minimaal 6 maanden in dienst zijn. Indien het loon te laat wordt betaald, heeft een werknemer recht op een wettelijke verhoging, welke kan oplopen tot 50%. Het niet tijdig kunnen betalen van het loon, brengt dus grotere betalingsproblemen met zich mee, waardoor veel werknemers zich zullen wenden tot arbeidsrechtadvocaten. Daarnaast geldt sinds 1 januari 2020 de Wet Arbeidsmarkt in Balans welke wet bepaalt dat werknemers met een nul-uren of een min-max contract, na 12 maanden recht hebben op een contract van een vast aantal uur. Werkgevers zijn dus sinds 1 januari 2020 verplicht om werknemers die langer dan 12 maanden in dienst zijn, vaste uren aan te bieden. Deze werkgevers-plicht, tezamen met de coronacrisis zal vermoedelijk tot veel financiële problemen en faillissementen bij werkgevers leiden.

Een oplossing: NOW

Hoewel er aan het Noodfonds Overbrugging Werkgelegenheid strenge eisen verbonden zijn, biedt het wellicht toch een oplossing voor ondernemers die de loonkosten van hun werknemers niet langer kunnen voldoen. De belangrijkste voorwaarden en regels leg ik kort uit.

Geen werknemers ontslaan
Indien je een NOW-aanvraag doet, is de belangrijkste voorwaarde dat je geen werknemers mag ontslaan wegens bedrijfseconomische redenen. Ook wanneer de ondernemer dreigt de kosten niet langer te kunnen voldoen en in hierdoor in financieel slecht weer dreigt te komen, mogen de werknemers niet ontslagen worden, op straffe van een ‘boete’. Dit geldt niet voor tijdelijke contracten die aflopen, het proeftijdontslag en beëindiging met wederzijds goedvinden. Laat je hierover adviseren door een gespecialiseerde arbeidsrechtadvocaat.

Het loon moet volledig doorbetaald worden
Het volledige loon van de medewerkers dient gedurende de drie maanden dat de NOW geldt, doorbetaald te worden. Het is niet toegestaan slechts 90% te betalen.

Ten minste 20% omzetverlies
De werkgever dient ten minste 20% omzetverlies te hebben ten opzichte van vorig jaar. In de aanvraag mag de ondernemer zelf kiezen welke periode wordt gebruikt als ‘meetperiode’. De omzet uit deze periode wordt vergeleken met 25% van de gehele omzet over 2019. De ondernemer dient hier dus een inschatting te maken van de omzet voor de komende periode omdat deze periode als referentie wordt gebruikt, dus hoe lager de omzet in dit jaar is, hoe eerder je aan de 20% omzetverlies zit ten opzichte van 2019. Exploiteer je bijvoorbeeld een restaurant aan het strand? Dan is het niet wijs om als referentieperiode de maanden 1 mei tot en met 31 juli te kiezen omdat de omzet dan hoger is dan bijvoorbeeld de periode 1 maart tot en met 31 mei (mits de horeca dan weer open mag). Dit heeft invloed op het percentage omzetverlies.

In aanmerking voor NOW en dan?

Wanneer je in aanmerking komt voor de regeling omdat je voldoet aan de 20%-eis, wordt er gekeken naar de loonkosten van januari 2020, dit is de referentiemaand. Voor de loonkosten van de maanden maart, april en mei zou je een subsidie kunnen krijgen, welke afhankelijk is van de hoogte van de loonkosten in januari. Als je vanaf maart hogere loonkosten hebt dan in januari, komt de NOW-regeling je niet tegemoet terwijl je wel wordt gekort op de subsidie wanneer de loonkosten vanaf maart lager zijn dan de loonkosten van januari.

Wat valt er onder het loonbegrip?

Voor de NOW-regeling wordt het sociaal verzekeringsloon van de eigen werknemers aangehouden. Onder andere het loon van payrollwerknemers, transitievergoedingen, pensioenpremies, vakantiegeld, eindheffingsloon en de premie WW en WIA vallen hier niet onder. Om werkgevers tegemoet te komen voor bepaalde van deze ‘extra’ loonkosten, wordt er 30% opgeteld bij de totale loonsom. Bijvoorbeeld vakantiegeld kan dus niet onder gewoon salaris geboekt worden, dit valt immers onder deze 30%. De maximale loonsom per werknemer is vastgesteld op € 9.538, – per maand.

Vergoeding berekenen

De berekening die wordt gehanteerd bij de aanvraag is als volgt:

%omzetdaling X loonsom januari 2020 X 3 maanden X 1,3 (want 30% opslag) X 0,8.

Er wordt na het indienen van de aanvraag een voorschot uitgekeerd van 80%. Na afloop van de NOW-regeling wordt een eindberekening gemaakt waar eventuele extra kosten nog vergoed worden tot de beloofde 90%.

Boete bij ontslag medewerkers

Indien er werknemers worden ontslagen wegens bedrijfseconomische redenen (a-grond), is hier een boete aan verbonden. Als er na 18 maart jl. een ontslagaanvraag wordt ingediend, worden de loonkosten van deze medewerkers voor 150% gerekend in plaats van 100%. Dit betekent dat de daadwerkelijke loonkosten hoger zijn en de werkgever dus niet alle loonkosten vergoed zal krijgen maar wel alle lonen moet voldoen ondanks omzetvermindering. Lopende ontslagaanvragen kunnen tot 5 dagen na inwerkingtreding van de regeling worden ingetrokken, anders gelden de NOW-regels voor de ontslagaanvraag.

Waarmee ook rekening houden?

Werkgevers moeten de loonsom zo veel mogelijk gelijk houden, dit betekent dat ook flexkrachten ook doorbetaald dienen te worden. De subsidie is overigens uitsluitend bedoeld voor het betalen van loonkosten. Zijn er geen omzetcijfers over 2019? Dag is het meetpunt voor de berekening van afname van de omzet de startdatum van de onderneming t/m februari 2020. Bedenk je als werkgever altijd goed of de NOW-regeling zinvol is in jouw situatie. Je krijgt weliswaar een groot deel van de loonkosten vergoed, maar dit betekent ook dat je geen werknemers kunt ontslaan op grond van bedrijfseconomische redenen. Hoewel de ministeriële regeling verweven is met het arbeidsrecht, valt het onder het bestuursrecht. Dit betekent dat bezwaar en beroep openstaat voor een beslissing op de aanvraag.

NOW een oplossing tegen faillissement?

De vraag is nog maar of NOW een oplossing biedt tegen de dreigende faillissementen de komende periode. Sommige (horeca)ondernemers zullen niet genoeg hebben aan de compensatie en de NOW-regeling misleidend vinden. Neem voor meer informatie contact met ons op.